NICE:
“We lopen hard in het verduurzamen, maar nog lang niet hard genoeg”
MEPPEL – Daar is die dan, het allereerste interview voor Compose it en tevens het startschot voor een reeks aan verhalen over innovatie, kennisontwikkeling, ervaringen en passie met betrekking tot (bio)composieten. Vandaag spreken we met Alex van Oost, initiatiefnemer en eigenaar van het Noordelijk Innovatielab Circulaire Economie ofwel NICE. “Wij spelen een versnellende rol in de transitie richting duurzaamheid langs twee lijnen.” Door alom bekende redenen ontmoeten we vandaag niet op locatie, maar praten we met elkaar op het inmiddels vertrouwde online platform.
In december 2016 werd er door 22 verschillende Noord-Nederlandse partijen afgesproken om samen te werken aan een versnelling van de circulaire economie. Deze partijen kwamen destijds tot de veronderstelling dat er simpelweg niet voldoende circulair wordt gehandeld binnen de maakindustrie en dat de grondstoffen waar jarenlang gebruik van is gemaakt ook aan hun limiet komen. Daarnaast is er inmiddels een groeiende aandacht voor circulaire productie op allerlei vlakken, iets dat zeer nodig is mochten we duurzamer willen ontwikkelen. NICE is dus een product van verschillende initiatiefnemers, waarbij Alex van Oost als spin in het web fungeert.
NICE werkt vanuit Meppel aan een groot aantal verschillende projecten met variërende opdrachtgevers aan innovatie en kennisuitbreiding met betrekking tot de onoverkomelijke transitie naar een meer circulaire economie. Platgezegd zet NICE zich dus met behulp van experimenten, innoverende ideeën en ontdekkingsprojecten in voor verduurzaming van alle processen in het werkveld. “De organisatie is daarom uniek in vele opzichten, maar het belangrijkste onderdeel van de filosofie binnen NICE is dat we ons bestaansrecht erkennen binnen het feit dat er een transitie gemaakt moet worden.”
Er zijn twee pijlers die de werkwijze het beste beschrijven; doen en leren. Bij het doen horen de verschillende projecten en programma’s die NICE op haar bordje krijgt; “Wij hebben opdracht en verantwoordelijkheid gekregen om te gaan doen, om te laten zien dat het kán.” Daarom worden er in deze projecten en programma’s ondernemers, organisaties en overheidsorganen gesteund bij eerste hulp als het gaat om circulaire economie. Sinds een jaar of twee hoeft er niet meer uitgelegd te worden dat circulaire economie en duurzaamheid van groot belang zijn, Het waarom wordt namelijk inmiddels wel begrepen, maar het hoe is voor hen een andere tak van sport. Op dit punt komt ook de tweede pijler van de werkwijze tot uiting; leren. Het leren over duurzaamheid, nieuwe denkprocessen en de verschillende duurzame slagen die gemaakt moeten worden zijn onderdeel van de organisatie waarbij de diepte van de transitie wordt gerealiseerd. Het leren over circulaire economische concepten wordt gedaan met behulp van de ontwikkeling van jong talent binnen interdisciplinaire teams. Door de invulling van dit soort teams worden er reguliere denkprocessen doorbroken. Het doen en leren staan daarom in verband met elkaar en versterken elkaar.
Directeur Alex van Oost legt ons uit dat deze drang naar innovaties voor de transitie in allerlei verschillende eindproducten tot uiting komt. Via het beeldscherm wordt er met de voorbeelden die opgesomd worden een aanstekelijke enthousiasme overgebracht. Het gaat over Italiaanse pasta die gemaakt wordt van oesterzwammen die op hun beurt weer groeien op koffieafval, over Drenthe woont circulair met woningen die biobased worden ontwikkeld en over de bouw van het Alfa college in Hoogeveen waarbij er op methodische wijze bouwafval geminimaliseerd wordt door de aanwezige materialen te hergebruiken.
Het is duidelijk dat Alex veel energie haalt uit de projecten die hij mag uitvoeren met de jonge talenten; een grote groep studenten van allerlei opleidingen, faculteiten en opleidingsniveaus. NICE werkt om twee redenen graag met studenten samen, de eerste reden is dat ze elk half jaar met frisse ideeën komen over circulariteit en duurzaamheid binnen verschillende processen. De tweede reden is dat NICE en de studenten elkaar wat kunnen leren, waarbij beide partijen gebaat zijn. Niet alleen omdat dit de kennisontwikkeling op de korte termijn bevordert, maar ook omdat deze studenten dit na hun studies allemaal toe kunnen gaan passen binnen hun werkvelden. NICE is hierbij dus een katalysator voor circulariteit en kennis daarover. Als schepje daar nog bovenop hoopt de organisatie met de kennismaking van studenten met het werkveld de youngprofessionals binnen Noord Nederland te houden door te laten zien dat er in deze regio veel mogelijkheden zijn voor mensen met hun skillset en interesses.
Omdat de organisatie veel gebruik maakt van het enthousiasme en de leergierigheid van studenten, vragen we ons af waarom de onderneming niet dichter bij grotere scholen en hun campussen is gelokaliseerd. Alex legt uit dat dat komt om meerdere redenen, allereerst is een praktische reden dat de gemeente Meppel de gelegenheid had om ruimte te bieden voor het prestigieuze innovatielab en daarnaast is de voornaamste reden dat deze locatie zorgt voor autonomie. NICE zit niet bij een scholengemeenschap omdat de studenten die er ontwikkelen zich kunnen onttrekken van de schoolcultuur en zodat NICE jonge professionals aan kan trekken die van meerdere scholen komen. En het werkt, want inmiddels is de organisatie al zo gegroeid dat ze jong talent weet aan te trekken vanuit andere delen van Nederland dan enkel het noorden.
Wanneer we vragen waar het noordelijk innovatielab circulaire economie over vijf jaar staat, wordt er genoemd dat de organisatie een erkende en te herkennen speler in het nationale en wellicht zelfs internationale ecosysteem is. De organisatie wenst tevens zo’n 2500 jonge talenten te hebben helpen ontwikkelen, die allemaal weer binnen hun werkvelden het verschil gaan maken richting circulariteit. Daarnaast weet Alex dat er over 5 jaar een nog mooier track record is van resultaten uit succesvolle projecten en inmiddels zijn we overtuigd dat we dat wel zeker weten.